Thursday, September 21, 2023

Бөхийн чөлөөт барилдааны ДАШТ-ий медальтнууд

Алтан медальтнууд: 

1. Зэвэг ОЙДОВ /Турк, Стамбул-1974, (62 кг)/

2. Зэвэг ОЙДОВ /ЗХУ, Минск-1975, (62 кг)/

3. Хорлоо БАЯНМӨНХ /ЗХУ, Минск-1975, (100 кг)/

4. Соронзонболд БАТЦЭЦЭГ /ОХУ, Москва-2010, (эм, 59 кг)/ 

5. Сүхээ ЦЭРЭНЧИМЭД /Узбекистан, Ташкент-2014, (эм, 60 кг)/

6. Соронзонболд БАТЦЭЦЭГ /АНУ, Лас-Вегас-2015, (эм, 63 кг)/

7. Пүрэвдорж ОРХОН /Франц, Парис-2017, (эм, 63кг)/

Мөнгөн медальтнууд: 

1. Базаррагчаа ЖАМСРАН /Болгар, Софи-1971, (48 кг)/

2. Хорлоо БАЯНМӨНХ /Болгар, Софи-1971, (100 кг)/

3. Мэгд ХОЙЛОГДОРЖ /Иран, Тегеран-1973, (57 кг)/

4. Хорлоо БАЯНМӨНХ /Турк, Стамбул-1974, (100 кг)/

5. Цэдэндамбa НАЦАГДОРЖ /ЗХУ, Минск-1975, (68 кг)/

6. Буяндэлгэр БОЛД /ЗХУ, Киев-1983, (68 кг)/

7. Зэвэг ДҮВЧИН /ЗХУ, Киев-1983, (82 кг)/

8. Авирмэд ЭНХЭЭ /Унгар, Будапешт-1985, (62 кг)/

9. Буяндэлгэр БОЛД /Унгар, Будапешт-1985, (68 кг)/

10. Оюунбилэг ПҮРЭВБААТАР /Болгар, Софи-2001, (58 кг)/

11. Оюунбилэг ПҮРЭВБААТАР /Иран, Тегеран-2002, (60 кг)/

12. Баяраа НАРАНБААТАР /Азербайжан, Баку-2007, (55 кг)/

13. Очирбат БУРМАА /Дани, Хернинг-2009, (эм, 72 кг)/  

14. Даваасүх ОТГОНЦЭЦЭГ /Турк, Стамбул-2011, (эм, 51 кг)/

15. Банзрагч ОЮУНСҮРЭН /Турк, Стамбул-2011, (эм, 67 кг)/

16. Эрдэнэчимэг Сумьяа /Унгар, Будапешт-2013, (эм, 51 кг)/ 

17. Соронзонболд БАТЦЭЦЭГ /Унгар, Будапешт-2013, (эм, 63 кг)/

18. Сүхээ ЦЭРЭНЧИМЭД /АНУ, Лас-Вегас-2015, (эм, 60 кг)/

19. Батболд НОМИН /АНУ, Лас-Вегас-2015, (61 кг)/

20. Пүрэвжав ӨНӨРБАТ /АНУ, Лас-Вегас-2015, (74 кг)/

21. Очирбат НАСАНБУРМАА /Унгар, Будапешт-2018, (эм, 72 кг)/

22. Долгоржав ОТГОНЖАРГАЛ /Серби, Белград-2022, (эм, 50 кг)/

23. Батхуяг ХУЛАН /Серби, Белград-2022, (эм, 55 кг)/

24. Мөнхтөр ЛХАГВАГЭРЭЛ /Серби, Белград-2022, (125 кг)/

25. Долгоржав ОТГОНЖАРГАЛ /Серби, Белград-2023, (эм, 50 кг)/

26. Энх-Амар ДАВААНАСАН /Серби, Белград-2023, (эм, 72 кг)/

27. Энхсайхан ДЭЛГЭРМАА /Серби, Белград-2023, (эм, 68 кг)/

 Хүрэл медальтнууд:

1. Жигжид МӨНХБАТ /Энэтхэг, Дели-1967, (87 кг)/

2. Данзандаржаа СЭРЭЭТЭР /Канад, Эдмонтон-1970, (74 кг)/

3. Мэгд ХОЙЛОГДОРЖ /Болгар, Софи-1971, (57 кг)/

4. Очирдолгор ЭНХТАЙВАН /Иран, Тегеран-1973, (48 кг)/

5. Цэдэндамбa НАЦАГДОРЖ /Турк, Стамбул-1974, (68 кг)/

6. Зэвэг ОЙДОВ /Швейцарь, Лозанна-1977, (68 кг)/

7. Дугарсүрэн ОЮУНБОЛД /Мексик, Мехико-1978, (57 кг)/

8. Нанзад БҮРГЭДЭЭ /Югослав, Скопье-1981, (52 кг)/

9. Лувсан ЭНХБАЯР /Унгар, Будапешт-1985, (74 кг)/

10. Авирмэд ЭНХЭЭ /Унгар, Будапешт-1986, (62 кг)/

11. Лодой ЭРХБАЯР /Швейцарь, Мартини-1989, (74 кг)/

12. Пунцаг СҮХБАТ /Япон, Токио-1990, (82 кг)/

13. Цэрэнбаатар ЦОГТБАЯР /Канад, Торонто-1993, (57 кг)/

14. Баяраа НАРАНБААТАР /Унгар, Будапешт-2005, (55 кг)/

15. Цогтбазар ЭНХЖАРГАЛ /Унгар, Будапешт-2005, (эм, 48 кг)/

16. Дорж НАРМАНДАХ /Азербайжан, Баку-2007, (эм, 59 кг)/

17. Очирбат НАСАНБУРМАА /Япон, Токио-2008, (эм, 67 кг)/

18. Бадрах ОДОНЧИМЭГ /Дани, Хернинг-2009, (эм, 67 кг)/

19. Очирбат НАСАНБУРМАА /Турк, Стамбул-2011, (эм, 63 кг)/

20. Тунгалаг МӨНХТУЯА /Канад, Страткона-2012, (эм, 59 кг)/

21. Ганзориг МАНДАХНАРАН /Унгар, Будапешт-2013, (66 кг)/

22. Тунгалаг МӨНХТУЯА /Унгар, Будапешт-2013, (эм, 59 кг)/

23. Очирбат НАСАНБУРМАА /Унгар, Будапешт-2013, (эм, 67 кг)/

24. Очирбат БУРМАА /Унгар, Будапешт-2013, (эм, 72 кг)/ 

25. Энхсайхан НЯМ-ОЧИР /Узбек, Ташкент-2014, (61 кг)/

26. Ганзориг МАНДАХНАРАН /Узбек, Ташкент-2014, (65 кг)/

27. Очирбат БУРМАА /Узбекистан, Ташкент-2014, (эм, 75 кг)/

28. Эрдэнэбат БЭХБАЯР /АНУ, Лас-Вегас-2015, (57 кг)/

29. Даваасүх ОТГОНЦЭЦЭГ /Унгар, Будапешт-2016, (эм, 55 кг)/

30. Эрдэнэбат БЭХБАЯР /Франц, Парис-2017, (57кг)/

31. Түмэнбилэг ТҮВШИНТУЛГА /Унгар, Будапешт-2018, (61 кг)/

32. Баатаржав ШООВДОР /Унгар, Будапешт-2018, (эм, 59 кг)/

33. Бат-Очир БОЛОРТУЯА /Казахстан, Нур-Султан-2019, (эм, 55 кг)/

34. Баатаржав ШООВДОР /Казахстан, Нур-Султан-2019, (эм, 59 кг)/

35. Соронзонболд БАТЦЭЦЭГ /Казахстан, Нур-Султан-2019, (эм, 68 кг)/

36. Мөнхтөр ЛХАГВАГЭРЭЛ /Норвеги, Осло-2021, (125 кг)/

37. Төмөр-Очир ТУЛГА /Норвеги, Осло-2021, (65 кг)/

38. Энхбат ГАНТУЯА /Норвеги, Осло-2021, (эм, 62 кг)/

39. Долгоржав ОТГОНЖАРГАЛ /Норвеги, Осло-2021, (эм, 50 кг)/

40. Эрхэмбаяр ДАВААЧИМЭГ /Норвеги, Осло-2021, (эм, 57 кг)/

41. Баатаржав ШООВДОР /Норвеги, Осло-2021, (эм, 59 кг)/

42. Занданбуд ЗАНАБАЗАР /Серби, Белград-2022, (57 кг)/

43. Нармандах НАРАНХҮҮ /Серби, Белград-2022, (61 кг)/

 

Дэлхийн дэвжээнд МОНГОЛЫН ТӨРИЙН ДАЛБАА олонтаа мандаж,

ТӨРИЙН ДУУЛАЛ үргэлжид эгшиглэж байхын гэгээн ерөөлийг өргөе.

МОНГОЛЫН ЧӨЛӨӨТ БӨХИЙН ТАМИРЧДЫН ЯРУУ АЛДАР БАДАРТУГАЙ...



Нийтэлсэн: UNS

Monday, March 06, 2023

ИХ БӨХ “ЦЭРГИЙН” ХЭМЭЭХ ШАГЖ АВАРГА

Сайн ноён аймгийн Баатар ван /Бирваарагчаа бэйс/-ийн хошуу одоогийн Завхан аймгийн Тосонцэнгэл сумын харьяаны бөх “Цэргийн” хэмээх Санжмятавын Шагж. Монгол бөхийн зүлэг ногоон дэвжээг ахар богино хугацаанд эзэгнэн барилдаж явсан эгэлгүй их хүчтэн...

Тэрээр 1903 /1897 онд төрсөн гэх нь ч бий/ оны туулай жил Өвөр туужуутын өвөлжөөнд Хөх хэмээх Санжмятавын 5 дахь хүү болон мэндэлсэн байна.

Шагж нь 1927 онд найм даван их шөвөгт, 1928, 1929 онд ес даван үзүүрлэж, 1930 онд арав даван түрүүлсэн гэх мэдээ нэлээдгүй түгээмэл байв. Хоёр жил дараалан үзүүрлэхэд нь арслан цол олгоогүй, түрүүлэхэд нь сая арслан цол олгосон гэх нь ч бий. Чухам дээрх ном зохиолуудад түүнийг арслан гэж тодотгон бичсэн ч “Шагж Аварга” хэмээн нутгийн олон нь дууддаг байсан, эртний ном зохиолуудад мөн тэгж бичсэн, Аварга цолны болзлыг бүрнээ биелүүлсэн гэж нэмж тайлбарласан байх...

Бөх судлаач Б.Цогтбаатар “Буур Н.Жамъян аварга завсаргүй 3 жил түрүүлээгүй хэмээх өгүүлэлдээ: С.Шагж 1927, 1929 онд үзүүрлэж, 1928 онд их шөвөгт үлдсэн /энэ бөх 1930 онд арслан цолтой барилдаж түрүүлсэн болохоор арслан уу, аварга уу гэдэг эргэлзээтэй/ хэмээжээ. Үүнийг тодруулахул: 

1927 он: Энэ наадамд улсын заан Мээтэн Аюур 10 давж түрүүлэн арслан, мөн Цэргийн Шагж 9 давж үзүүрлэн арслан цол хүртсэн байна. Үүнийг нотлох баримт нь 1928 оны улсын наадмын 3,4,5-ын давааны дүйзээс үзэхэд харагдана. Тухайлбал: “Бага хурлын дарга таны Шагж арслан, Бүх цэргийн зөвлөлийн тэргүүлэгчдийн Аюур арслан” гэж наадмын бөхийн оноо дансанд бичигдэн ам авч барилдсан байна. /Ардын цэрэг сонин. 1928 оны 8-р сарын 24. №20/ ИНГЭХЭЭР 1927 ОНД УЛСЫН АРСЛАН ЦОЛОНД ХҮРСЭН БАЙНА. 

1928 он: Энэ жилийн Улсын ба Цэргийн их наадмыг 7-р сарын 30-аас эхлэн 6 өдөр үйлдэж тараасан... Есийг давж түрүүлсэн бөх Цэцэрлэгмандал аймгийн Чандмань-Өлзийтийн хошууны бөх буур Жамьян. Жич: Наймыг давсан бөх Аюур, долоог давсан бөх ШАГЖ, Банзар нар болой. /Үнэн сонин. 1928 оны 8-р сарын 13. №32/

1929 он: Бөх зургаан зуугаас түрүүлсэн бөх Цэргийн 2-р хорооны Банзар заан /Үнэн сонин. 1929 оны 8-р сар. №41/.

Банзар арслан: 1929 оны улсын наадамд Архангай аймгийн Ихтамир сумын Лундаажанцан арсланг есийн даваанд, ЗАВХАНЫ ШАГЖИЙГ арвын даваанд хаяад түрүүлж байхад Вандан аварга дөрөвт үлдээд нутгаас сайн бөх төрлөө гээд улаан торгон шуудгаа баярласандаа надад өгсөн юм. /Спортын мэдээ. 1977 он. №51/

1930 он: Сүүлийн 4 бөх нь: Цэргийн Банзар арслан, мөн Шагж арслан, мөн Дэндэв, Богд ханы Чимэд нар үлдсэн бөгөөд Шагж Чимэдийг, Банзар Дэндэвийг унагаад хоёулаа үлдсэнд ШАГЖ ТҮРҮҮЛЖ, Банзар үзүүрт оржээ. /Залуучуудын үнэн. 1930 оны 9-р сарын 6. №15/ Ингэхээр 1930 онд 864 бөхөөс 10 даван түрүүлж АВАРГА цолонд хүрсэн байна.

Ер нь арслан цолтой бөх түрүүлэх аваас Аварга цолонд хүрдэг Монгол бөхийн ёсон /дүрэм/ буй. Жишээлэн өгүүлэхүл:

Ардын засгийн анхны наадамд буюу 1925 онд Босоо Самдан арслан цолтой барилдан 10 давж улсад анх удаа түрүүлэн аварга болсон бол энэ наадмаар 9 давж үзүүрлэн арслан цол хүртсэн Буур Жамьян хойтон жил нь буюу 1926 онд 10 давж улсад анх удаагаа түрүүлэн аварга болж байжээ. Түүнчлэн Б.Түвдэндорж арслан цолтойгоор 1941 онд 9 давж түрүүлэн аварга, Ц.Чимэд-Очир арслан цолтойгоор 1946 онд 9 давж үзүүрлэн аварга, Ж.Цэвээнравдан арслан цолтойгоор 1951 онд 10 давж улсад анх удаагаа түрүүлэн аварга, Д.Сумъяабазар гарьд цолгойгоор 2006 онд 10 давж улсад анх удаагаа түрүүлэн арслан, аварга цолонд хүрсэн... (Тод: “Үндэсний их баяр наадмын тухай” хуульд: ес даван түрүүлсэн бөхөд улсын арслан /7.1.5/, улсын арслан цолтон түрүүлсэн бол улсын аварга /7.1.6/, улсын баяр наадамд 1024 бөх барилдсан тохиолдолд улсын арслангаас бага цолтой бөх 9 давсан бол үзүүр түрүүний барилдааны өмнө түүнд улсын арслан цол олгож, улмаар 10 давж түрүүлбэл улсын аварга цол олгоно /7.2/)

Шагж бээр 1931 оны улсын наадамд барилдсан бол улсын Аварга цолтой барилдах байсан нь дээрх баримтаас тодорхой харагдаж байна. Харин Шагж бээр 1930 оноос хойш улсын наадамд барилдаагүй байна (барилдсан гэх мэдээ алга). Улсын наадамд дөрөвхөн удаа барилдахдаа ийнхүү гайхамшигт гэмээр амжилтыг үзүүлсэн эгэлгүй их хүчтэн бөлгөө.

Энэ цагт их бөх “Цэргийн” хэмээх Санжмятавын Шагжийн Аварга цолыг нөхөн олгох бус, угаас авсан Аварга цолыг тодотгон сэргээж, хойшид Монгол бөхийн түүхнээ “ШАГЖ АВАРГА” хэмээн албан ёсоор нэрлэн явах нь зүйд нийцэх болой.

Бөхийг шимтэн үзэгч буюу сонирхон судлагч

Г.Мягмарсүрэн (2011.01.01)

Saturday, October 08, 2022

ДАШТ-ээс медаль хүртсэн ЖУДОЧИД...

Дэлхийн дэвжээнд нэрээ дансалж, Алтан соёмбот төрийн далбаагаа мандуулж, Төрийн дууллаа эгшиглүүлсэн жудочид:

АЛТАН МЕДАЛЬ:

1. Хашбаатар ЦАГААНБААТАР /Нидерланд, Роттердам-2009, (66 кг)/

2. Мөнхбат УРАНЦЭЦЭГ /Бразил, Рио-де-Жанейро-2013, (эм, 48 кг)/

3. Ганбат БОЛДБААТАР /ОХУ, Челябинск-2014, (60 кг)/

4. Доржсүрэн СУМЪЯА /Унгар, Будапешт-2017, (эм, 57 кг)/

5. Цэнд-Очир ЦОГТБААТАР /УзбекистанТашкент-2022, (73 кг)/

6. …

МӨНГӨН МЕДАЛЬ:

1. Одво БАЛЖИННЯМ /Югослав (Серби), Белград-1989(95 кг)/ 

2. Дашдаваа АМАРТҮВШИН /Бразил, Рио-де-Жанейро-2013, (60 кг)/

3. Мөнхбат УРАНЦЭЦЭГ /Унгар, Будапешт-2017, (эм, 48 кг)/

4. Энхтайван АРИУНБОЛД /УзбекистанТашкент-2022, (60 кг)/ 

5...

ХҮРЭЛ МЕДАЛЬ:

1. Дашгомбо БАТТУЛГА /Югослав (Серби), Белград-1989(60 кг)/ 

2. Хишигбат ЭРДЭНЭТ-ОД /Египет, Каир-2005(эм, 57 кг)/ 

3. Хашбаатар ЦАГААНБААТАР /Япон, Токио-2010, (66 кг)/

4. Мөнхбаатар БУНДМАА /Япон, Токио-2010, (эм, 52 кг)/

5Доржсүрэн СУМЪЯА /КакахстанАстана-2015, (эм, 57 кг)/

6Сайнжаргал НЯМ-ОЧИР /КакахстанАстана-2015, (73 кг)/

7Цэдэвсүрэн МӨНХЗАЯA /КакахстанАстана-2015, (эм, 63 кг)/

8. Ганбат БОЛДБААТАР /Унгар, Будапешт-2017, (60 кг)/

9. Ганбаатар ОДБАЯР /Унгар, Будапешт-2017, (73 кг)/

10. Балдорж МӨНГӨНЧИМЭГ /Унгар, Будапешт-2017, (эм, 63 кг)/

11. Найдан ТҮВШИНБАЯР /Унгар, Будапешт-2017, (+100 кг)/

12. Доржсүрэн СУМЪЯА /Азербайжан, Баку-2018(эм, 57 кг)/

13. Лхагвасүрэн ОТГОНБААТАР /Азербайжан, Баку-2018(100 кг)/

14. Өлзийбаяр ДҮҮРЭНБАЯР /Азербайжан, Баку-2018(+100 кг)/

15Мөнхбат УРАНЦЭЦЭГ /ЯпонТокио-2019, (эм, 48 кг)/

16Мөнхбат УРАНЦЭЦЭГ /УнгарБудапешт-2021, (эм, 48 кг)/

17. Ёндонпэрэнлэй БАСХҮҮ /УнгарБудапешт-2021, (66 48 кг)/

18. Лхагватогоо ЭНХРИЙЛЭН /УзбекистанТашкент-2022, (эм, 57 кг)/

19. …

Tuesday, June 01, 2021

“БОГД ОЧИРВААНЬ-2021” АЯЛАЛ


Улсын ууган дөрвөн аймгийн нэгэн Завхан аймаг, түүний дотроо эртний түүхт Улиастай хотод уулын алхалт (аялал) нэлээдгүй хөгжсөн, цаашид ч улам бүр дэлгэрэн хөгжих хандлага төлөвшиж буй гэдгийг анханд онцлон тэмдэглэсү. Түүний зам мөрийг гаргагч, заан чиглүүлэгч, үлгэрлэн үзүүлэгч анхдагчид болох эрхэм хүмүүс болбоос Спортын мастер Д.Мишигбат, ОУХМ Ө.Батманлай нарын зүүн барууны манлайн баясгалангууд, түүний удаад дагавар магнайд босох их багш Б.Түдэв, уулын спортын өндөр зэрэглэлийн тамирчин М.Пүрэв, С.Болор-Эрдэнэ гэхчлэн эрхэм буяны садангуудын цувааг үргэлжлүүлж болох...

Аймгийн төвөө тойрон дүнхийх алдартан гавьяатны өлгий АлдарХААН нутгийн сүрлэг уулсын оройд жилийн дөрвөн улиралд хүйтэн сэрүүн, халуун дулаан, цас бороо, салхи шуургыг үл ажран “бороотой ч болзоондоо, хуртай ч хугацаандаа” хэмээн Монголын нууц товчооноо цагийн тухайд хэлэлцсэн лүгээ долоо хоног бүрийн бямба, ням гарагт нөхөрлөн алхах “Эрүүл амьдралын хэв маягийг үлгэрлэгчид”-ийн цуваа өдрөөс өдөрт нэмэгдсээр л...

Өөрийгөө ялах нь өглөө эртлэн босох, улмаар ууланд алхахаас эхэлнэ... Ууланд алхах нь нэгэн төрлийн “Бясалгахуй” юм. Дорно дахины гүн ухаанд өөрөө өөрийгөө таних, дотогш чимээлэхүйн тухайд олонтаад сургасан байх бөлгөө. Тэрхүү өөрийгөө мэдрэх, танихуйн нэг хэмжүүр нь ууланд алхах гэж би хувьдаа эргэлзээнгүй хэлж чадна...

Мөнхүү ууланд алхагчид бол жинхэнэ байгаль эх дэлхийгээ хайрлан, энэрэн хамгаалагчид, үр хүүхэд, эргэн тойрондоо түүний даган дуурайхуйн үрийг таригчид байдаг... Ууланд алхагчид тэгж байгаль сүйтгэлээ гэж та ер сонсоогүй байх, харин ууланд алхагчид хангай дэлхийдээ сүслэх нэрийдлээр хог буртаг таригчдын элдэв хаягдал, новшийг цэвэрлэн буян үйлдсэнийг сонсож, харж байсан гэвэл үнэнд нийцэх буй за...

Өмнөтгөлийг үргэлжлүүлэн өгүүлэх бус үргүүлжүүлэн ӨГҮҮЛЭХ нь:

Хөгжил гэдгийг хамгийн энгийнээр тайлбарлахул: “Ахисан шатны өөрчлөлт юм”. Түүн лүгээ адил хөгжлийн зүй тогтлын дагуу өөрийн хэмжээнд илүү өндөрт тэмүүлэх хүсэл манайханд дор бүрнээ төлөвшиж эхэлсэн нь дамжиггүй үнэн...

Түүнийг анзаарч мэдэрсэн аваргууд хоёр давчих аваас амлан авч, гар зөрүүлэн тамир шалгаад сум, аймгийн цолонд зүтгүүлэх лүгээ шат ахиулах дадлага, сургуулийг өөрийн биеэр үлгэрлэн үзүүлдэг бас нэгэн гайхамшигт ёсон Манай уулынханд байдаг ажгуу...

Энэ нь л дарааллын дагууд аваргуудын ивгээл буянаар өнгөрсөн онд “Зулай цагаан Алтай”-н мөнгөн оройд, өнөө жил “Хамаг даяарын шүтээн, Хангай хааны сувдан сондор-Оройн дээд Богд Очирваань хайрхан”-ы тэргүүнээ бие, хэл, сэтгэл, оюунаа бэлтгэн байж зорин тэмүүлвэй...  

Алхаад л хүрчихдэг зүйл бол огтхон ч биш... Зориг, тэсвэр-тэвчээр, багийн ажиллагаа, мөс чанар, жудаг ёс, хүндлэл бишрэл, хүндэтгэл хайр тэргүүтэн олон зүйлс мөнхүү нэгэн дор цогцлон байж үйлс бүтдэг адистай... “Өндөр уулын хөтөл зорь. Өргөн далайн олом зорь. Хол хэмээн бүү цөх, явбаас хүрьюү. Хүнд хэмээн бүү цөх, өргөвөөс даагдъюү” хэмээсэн Богд дээдсийн аман зарлиг лугаа шүтэн барилдахуй нэгэн дор зохилдон байх учиртай...

Өөрийгөө дийлж, өрөөл бусдынхаа хүч дэмээр өндөрт гарахын гайхамшиг болбоос “үгээр илэрхийлж, үзгээр зурах”-д ч үл дуусах тийм л ер бусын сайхан байдаг... Гагцхүү түүнийг биеэр мэдэрч, мэлмий харж, сэтгэл тольдсон нь төгс ухах буй за...

БАЯН ХАНГАЙ, ОРОН ДЭЛХИЙ, ЛУС САВДАГ МИНЬ ЭХ БОЛСОН ЗУРГААН ЗҮЙЛИЙН ХАМАГ АМЬТНЫ ТУСЫН ТУЛД АВАРЧ ӨРШӨӨ...


Зохилдон найруулсан: 

            Багийн гишүүн “Улаан нүдэн сахиус” нэрт бээр /2021-06-01/